سیاست اخلاقی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

بحث اصلی پژوهش حاضر درک مفهوم سیاست اخلاقی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) است. مسئله این است که با توجه به اینکه این واژه توسط امام به کار نرفته است، سیاست اخلاقی در اندیشه ایشان چگونه ترسیم شده است برای پاسخ به این سؤال، با بررسی مفهوم سیاست اخلاقی این نتیجه حاصل شد که اخلاقی بودن سیاست با ملاحظه‌ی روش‌ها، ابزارها و اهداف سیاست معین می‌شود؛ از این‌رو روش‌ها و اهداف سیاست در اندیشه امام خمینی(ره) به بحث نهاده شده است. مهم‌ترین روش‌ها عبارت است از: تهذیب و تزکیه و محبت به مردم؛ اهداف سیاست نیز با مفاهیمی چون مقصد انبیاء، انگیزه‌ی الهی و الویت وظیفه‌گرایی و فضیلت‌گرایی بحث شده است. ملاحظه‌ی این دو مؤلفه نشان می‌دهد که امام خمینی(ره) با توجه به هدفی که برای سیاست در نظر می‌گیرد؛ اینکه همه‌چیز را برای خدا بخواهیم و تنها برای رضایت او کار کنیم، راه‌حل مسائل سیاسی را در حل مسائل انفسی می‌جوید و تزکیه و اخلاص و مراقبه و مجاهده را پیشنهاد داده و ساختن انسان را مهم‌ترین هدف و نقش سیاست می‌داند. از این رو می‌توان از سیاست اخلاقی در اندیشه و عمل ایشان سخن گفت. منبع اصلی پژوهش، سخنرانی‌های سیاسی امام خمینی(ره) در جمع مسئولین و اقشار مختلف مردم بعد از پیروزی انقلاب و دوران رهبری سیاسی ایشان است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ethical Politics in Imam Khomeini’s Political Thought

نویسنده [English]

  • Najmeh Keikha
Assistant Professor, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The main argument of this research paper is to understand the concept of ethical Politics in the political thought of Imam Khomeini. The principal question, therefore, is this: With respect to the fact that the term ethical Politics has not been used by Imam Khomeini, how has it been pictured in his thought? To provide an appropriate response to this question, we made an analysis of the concept of ethical Politics in his thought and came to the conclusion that ethicality of the politics shall be determined by observation of the methods, tools and objectives of the politics. Therefore, the methods and objectives of politics in Imam Khomeini’s thought have been put up for discussion. The most important ways are purification of the carnal soul and treating people kindly. The objectives of the politics have been discussed in association with such concepts as prophets, Divine motivation as well as prioritizing deontological ethics and virtualistic ethics. A study of these two components shows that Imam Khomeini seeks the solution for political issues in resolving spiritual issues. This, he does with respect to the goals he has considered for politics, i.e. seeking everything in the cause of God and working for God’s satisfaction. To that end, he proposes purification of the carnal soul, devotion, meditation and spiritual struggle and argues that the most important goal and role of politics is to make man spiritually grown. In this sense, we can talk about ethical politics in his thought and practice. The main sources for this research work have been Imam Khomeini’s political lectures in the presence of officials and various walks of life after the victory of Islamic Revolution and also during his political leadership.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • ethical politics
  • purification of carnal soul
  • divine motivation
  • treating people kindly
  • اشتروس، لئو، (1381). فلسفه سیاسی چیست؟. ترجمه: فرهنگ رجایی، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • جاوید صباغیان، مقداد (بهار 1395). «پوشیدگی هنر؛ مروری بر فلسفه و اخلاقیات امانوئل لویناس و آرای او در باب هنر». فصلنامه نمایشی تجسمی، سال اول، شماره دوم.
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1361). صحیفه امام. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1369). صحیفه انقلاب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1371). شرح چهل حدیث. چاپ دوم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1379). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • شعیری، حمیدرضا (1392)، یادداشت دبیر علمی همایش نشانه‌شناسی اخلاق/ کنش اخلاقی در جامعه، به نقل از سایت: http://iransemiotics.ir/?p=10714
  • فارابی، محمد بن محمد (1390). فارابی و راه سعادت: کاوشی در باب اخلاق فضیلت از نگاه فارابی (ترجمه کتاب التنبیه علی سبیل السعاده)، ترجمه: نواب مقربی؛ به کوشش حسن قاسم‌پور، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
  • فدایی مهربان، مهدی (1393). حکمت، معرفت و سیاست در ایران (اندیشه سیاسی عرفانی در ایران، از مکتب اصفهان تا حکمای الهی). تهران: نشر نی.
  • میلر، دیوید (1393). فلسفه سیاسی. ترجمه: بهمن دارالشفایی، تهران: نشر ماهی.
  • وینست، اندرو (۱۳۷۶). نظریه‌های دولت. ترجمه حسین بشریه، تهران: نشرنی.