آزادی در اندیشه امام خمینی(ره): تحلیل مصاحبه‌های امام با خبرنگاران در نجف، پاریس و قم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

2 کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه پیام نور تهران غرب

چکیده

آزادی در سده­‌های اخیر، یکی از مسائل مهم و در کانون توجه بوده است. امام خمینی(ره) به عنوان متفکری مسلمان و رهبر انقلاب اسلامی، مواضع مهمی دربارۀ آزادی داشته است. هدف اصلی نوشته حاضر این است که به تحلیل مواضع امام خمینی(ره) در باب آزادی در مصاحبه با خبرنگاران غیر ایرانی بپردازد. مباحث این مصاحبه­‌ها از چهار اردیبهشت 1357 در نجف و پاریس انجام و نهایتاً آخرین مصاحبه با حسنین هیکل در آذر 1358 در قم مطرح شده است. مطالب در شاخه‌­های فرعی مسأله آزادی به ویژه وجوه انضمامی آزادی نظیر آزادی بیان، آزادی زنان، آزادی اجتماعات، مطبوعات و ... توسط خبرنگاران به پرسش گرفته شده و ایشان در پاسخ، به نکات بدیعی درباره آزادی اشاره کرده است. پرسش درباره آزادی زنان و آزادی اقلیت‌­ها از بیشترین فراوانی در میان سؤلات خبرنگاران برخوردار است. مقاله حاضر، علاوه بر نشان دادن خاستگاه آزادی در بحث امام خصوصاً جهان­‌بینی توحیدی از یک طرف و تأثیر نگاه صدرایی بر ایشان از طرف دیگر، به تحلیل این دو آزادی صورت­‌بندی شده است. علاوه بر این به چرایی فراوانی پرسش از آزادی اقلیت­‌ها و زنان و پاسخ­‌ها و تحلیل آن پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Freedom in Imam Khomeini’s Thought: An Analysis of Imam Khomeini’s Interviews with Reporters in Najaf, Paris and Qom

نویسندگان [English]

  • Sharif Lakzai 1
  • Mohsen Jabbarnejad 2
1 Associate Professor, Islamic Sciences and Culture Academy
2 MA (Political Science), Payam Nour University, Tehran Gharb Branch
چکیده [English]

Freedom has always been an important issue and a focus of attention of societies during the recent centuries. As a Muslim thinker and leader of the Islamic Revolution, Imam Khomeini had taken serious stance on freedom. This paper is an attempt to analyze Imam Khomeini’s stance on freedom in his interviews with non-Iranian reporters. The range of interviews includes the period from April 24, 1978 in Najaf and Paris to the last interview by Mohammed Hussein Haekal in Qom in December 1979. The reporters have interviewed some secondary issues related to freedom, particularly the concrete aspects of freedom such as freedom of expression, freedom of women, freedom of assembly, freedom of the press, … wherein Imam Khomeini has expressed novel opinions on the issue of freedom. The largest frequency belongs to the questions on freedom of expression and freedom of minorities. The present paper is an attempt to show the origin of freedom in view of Imam Khomeini, especially in connection with monotheistic world outlook on one hand, and the influence of Mulla Sadra’s approach on him on the other hand, to analyze the two forms of freedom. Moreover, we have focused on why freedom of women and freedom of minorities had had the largest frequency among the reporters’ questions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • freedom
  • freedom of women
  • freedom of minorities
  • transcendental theosophy
  • Imam Khomeini
  • قرآن کریم
  • نهج‌البلاغه
  • اردبیلی، عبدالغنی (1381). تقریرات فلسفی امام خمینی(ره). تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • اسلاملو، نعیمه (1391). زن، ستم تاریخی، ستم برابری. چاپ ششم، نشر تلاوت آرامش.
  • تقی‌پور، محمدتقی (1390). ایران و اسرائیل در دوران سلطنت پهلوی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
  • جوادی‌آملی، عبدالله (1383). زن در آیینه جلال و جمال. چاپ نهم، مرکز نشر اسراء.
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1376). شرح چهل حدیث. چاپ شانزدهم، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • خمینی، روح‌الله (امام) (1378). صحیفه امام. ج. 13، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  • خمینی، روح‌الله (امام) (بی­تا). کشف الاسرار. بی‎‌نا.
  • زنجانی، عمید (1390). مبانی اندیشه سیاسی اسلام. چاپ هشتم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • کار، ای اچ (1371). تاریخ روسیه شوروی. ترجمه نجف دریابندری، تهران: انتشارات زن رود.
  • کلوسکو، جرج (1392). تاریخ فلسفه سیاسی غرب. ترجمه خشایار دیهیمی، ج. 2، تهران: نشر نی.
  • لک‌زایی، شریف (تابستان 1392). «حکمت متعالیه و انقلاب اسلامی». فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره 8.
  • لک‌زایی، شریف (در حال نشر). امام خمینی(ره) و مسأله آزادی. مجموعه مباحث آزادی از منظر امام خمینی(ره).
  • مصاحبه‌های امام خمینی(ره) با خبرنگاران خارجی در نجف، پاریس و قم (از 4 اردیبهشت 1357 تا 28 آذر 1358 در قم).
  • مطهری، مرتضی (1389). مسأله حجاب: انتشارات صدرا.
  • مطهری، مطهری (بی‌تا). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: انتشارات صدرا.
  • مهدوی زادگان، داود (1390). حکومت اسلامی و حکم حجاب. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  • مهدی حمد الفتلاوی (1387). سقوط اسرائیل. ترجمه و تحقیق: محمدباقر ذوالقدر، چاپ چهارم، قم: انتشارات بوستان کتاب.
  • موریس، کرنستون (1352). تحلیلی نوین از آزادی. ترجمه جلال الدین اعلم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  • نصر، سید حسین (بی‌تا). «عرفان نظری و تصوف عملی و اهمیت آنها در دوران کنونی». ترجمه انشاء‌الله رحمتی، اطلاعات حکمت و معرفت، شماره 1.
  • واعظی، احمد (1395). «جانب هنجاری تلقی از آزادی». مقاله ارائه شده در چهارمین نشست اندیشه‌های راهبردی.