انقلاب اسلامی و گسترش صلح مثبت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

تا پیش از انقلاب اسلامی نظریه‌های انقلاب برای سرنگونی نظام حکومتی بیشتر بر روش‌های خشونت‌آمیز تأکید داشتند، درحالی‏ که انقلاب اسلامی، انقلابی متکی بر وحدت و حضور ملت می‌باشد. انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلابی تمدن‌ساز، ضمن شناساندن حوزه معرفتی اسلام به جهانیان و معرفی منطق فکری خود که مبتنی بر خردباوری است، توانسته است با ویژگی‌هایی چون استعمارستیزی، حمایت از مظلومین و خوداتکایی، نقش‌ها و رسالت‌هایی را در قبال صلح جهانی برای خود طراحی کند. این انقلاب، علاوه بر ارائه فرا روایت و فراگفتمان مبتنی بر آرمان‌های عدالت و استقلال و آزادی که ریشه در رویکرد هستی شناسانه نظام فکری و اعتقادی اسلامی دارند، صلح مثبت را که به معنی استقرار نظام اجتماعی- انسانی که در بر دارنده سه مشخصه اصلی فقدان اعمال زور، آزادی فردی و برابری اجتماعی می‌باشد، در ایران مستقر ساخت. در این راستا این سوال مطرح می‌شود که انقلاب اسلامی چگونه به گسترش صلح مثبت منجر می‌شود؟ فرضیه مقاله این است که انقلاب اسلامی به دلیل ویژگی‌های ذاتی خود که در مقاله به تفصیل درباره آنها صحبت شده، به گسترش صلح مثبت منتج می‌گردد. به همین دلیل، با بررسی مفهوم صلح مثبت و ویژگی‌های اصلی انقلاب اسلامی سعی شده است تا درستی فرضیه نشان داده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamic Revolution and Expanding the Positive Peace

نویسنده [English]

  • Ali Reza kouhkan
Assistant Proffesor of International Relations, Allame Tabatabaei University
چکیده [English]

Before the Islamic revolution, theories of revolution for overthrowing the governments were focusing mostly on violent methods, while the Islamic revolution was base on unity of the people. The Islamic revolution of Iran as a civilizing revolution, besides introducing the cognition of Islam and its intellectual logics to natioans, was able to plan and introduce its roles and aims, considering features such as anti-colonialism, supporting the oppressed and self-reliance, against international peace. This revolution besides providing a meta-narrative and metadiscourse based on the ideas as justice, dependence and freedom which all rooted in ontological approach and Islamic beliefes and sprituality, was able to establish positive peace which infact means establishing a socio-human system. This system included the lack of use of
force, individual liberty and social equality as three main features. The question arrises here is how can Islamic revolution expand positive peace? The hypothesis to be reviewd in this article is that the Islamic revolution due to its inherent characteristic, which will be reviewd later, would led to positive peace. Therefore by reviewing the main features of Islamic revolution and definition of positive peace the author is trying to prove the theory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution of Iran
  • positive peace
  • Social Justice
  • Democracy
  • Spirituality
  • اسپوزیتو، جان (1382) انقلاب ایران و بازتاب جهانی آن، مترجم: محسن مدیر شانه‌چی، نشر مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
  • افتخاری، اصغر (1377) «تئوری انقلاب از دیدگاه امام خمینی(س)»، کتاب ماه (ویژه نامه یکصدمین سال تولد امام خمینی(ره)).
  • افروغ، عماد (1393) «نهمین دور گفت‌وگوهای دینی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با کلیسای واتیکان». قابل دسترسی در سایت (http://www.defapress.ir/Fa/News/34861) تاریخ مراجعه 1/11/1394.
  • افروغ، عماد (1390) «مفهوم شناسی صلح مثبت و منفی»، قابل دسترسی در سایت (http://afrough.mihanblog.com/post/409) تاریخ مراجعه 2/11/1394.
  • برزگر، ابراهیم (1391) نظریه‌های بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
  • خرمشاد، محمدباقر و همکاران (1390) بازتاب‌های انقلاب اسلامی ایران، انتشارات سمت.
  • خمینی، روح الله (امام خمینی) (1373) صحیفه نور، تهران: سازمان اسناد و مدارک انقلاب اسلامی.
  • خمینی، روح الله (امام خمینی) (1378) صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  • خواجه سروی، غلامرضا؛ زارعی، حسن (1393) «فرهنگ سیاسی مطلوب در فرمان امام علی به مالک اشتر»، فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست، شماره 9، تابستان.
  • دهشیری، محمدرضا (1390) بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین‌الملل، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • دهقانی فیروزآبادی، سید جلال ( 1389) «تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر نظریه‌های روابط بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره20، بهار.
  • ستوده‌ آرانی، محمد و دانشیار، علیرضا ( 1388) «آسیب شناسی روابط بین‌الملل از دیدگاه امام خمینی(ره)»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 19، زمستان.
  • سیدباقری، کاظم (1392) «الگوی تغییر و تحول سیاسی-اجتماعی از منظر قرآن کریم با نگرش تطبیقی بر انقلاب اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های سیاست اسلامی، شماره سوم، پاییز.
  • شفیعی، نوذر (1389) تحول در مفهوم صلح، دسترسی در سایت (http://drshafie.blogfa.com/post-93.aspx) تاریخ مراجعه 22/10/1934.
  • طاهری، نرجس (1390) تاثیر رفتارهای حمایت گرایانه بر ایجاد صلح پایدار منطقه‌ای، مجموعه مقالات پنجمین همایش امام خمینی (ره) و سیاست خارجی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
  • کاکس، رابرت (1371) «چند سوگرایی و نظم جهانی»، ترجمة سیروس سعیدی، اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، سال هفتم، شماره سوم و چهارم، آذر و دی.
  • مجرد، محسن(1386) تأثیر انقلاب اسلامی بر سیاست بین‌الملل، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • محمدی، منوچهر ( 1387) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر دادگستر.
  • مشیرزاده، حمیرا (1384) تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات سمت.
  • میشل فوکو(1389) ایران: روح یک جهان بی‌روح، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
  • Foran, John and Jeff Goodwin (1993) “Revolutionary outcome in Iran and Nicaragua: Coalition Fragmentation, War, and the Limits of Social Transformation”, Theory and Society, 22:2.
  • Galtung, Johan (1985) “Twenty-five years of peace research: ten challenges and some responses”, Journal of peace Research, vol. 22.
  • Galtung, Johan (2006) “TRANSCEND 9-stage Approach to Conflict and Peace”, One Day Workshop for ICAR Students, November 05, available at: http://scar.gmu.edu/topic-introduction/positivenegative-peace.
  • Gill, s (1993) “Epistemology, Ontology and Italian school” in Stephen Gill, ed, Gramsci, Historical Materialism and International Relations, Cambridge, Cambridge University Press.
  • Harris, IM (2004) “Peace education theory”, Journal of Peace Education, 1:1.
  • Kuklinski, James (2002) thinking about political psychology, United Kingdom, Cambridge university press.
  • Moghadam, Valentine (1995) “Gender and Revolutionary Transformation: Iran 1979 and Easter Europe 1989”, Gender and Society, 9:3.
  • Stean, J and Pettiford, L (2001) International Relations: Perspectives and Themes, London: Longman.