امام خمینی (س) و مردم سالاری دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه پیام نور

2 دانش آموخته رشته علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

چکیده

: مردم سالاری دینی عبارت است از روش و شیوه زندگی سیاسی مردم که نظام دینی را پذیرفته‌اند و آن نظام حداقل تضمین‌کننده آزادی، استقلال، رضایت‌مندی، مشارکت سیاسی و اجرای عدالت اجتماعی– سیاسی مردم و در نهایت احساس حاکمیت شریعت در زندگی سیاسی مردم است. در این مقاله پس از تعریف و بررسی شش پایه عملی و عینی مردم‌سالاری دینی که شامل رهبری، مردم و نقش آنها در عرصه سیاسی، قانون اساسی، احزاب، انتخابات و آزادی است، برآنیم که بدانیم امام خمینی چه نظری جهت به‌کارگیری این شش پایه در نظام جمهوری اسلامی که نمونه‌ی عملی مردم‌سالاری دینی است، داشته‌اند. با مطالعه آثار امام و در نظر گرفتن تطور اندیشه‌های ایشان در دوران مبارزات و پس از تشکیل جمهوری اسلامی با توجه به مقتضیات زمان و مکان که نشان از درایت ایشان بود می‌توان به این نتیجه رسید که امام برای مردم نقش بسیار اساسی و پر رنگ در نحوه‌ی اداره کشور در چهارچوب قانون اساسی در نظر گرفته است.
مهم‌ترین نکته‌ای که در تمام گفته‌های امام مورد مداقه است، این است که ایشان همواره در نطق‌های خود بر انتخابی بودن حکومت تأکید داشته‌اند. از 22 شهریور ماه 1357 که «جمهوری اسلامی» را به جای «حکومت اسلامی» گذاشتند و فرمودند: «نه یک کلمه کم و نه یک کلمه زیاد»، قالب و صورت نظام را به شکل انتخابی بر اساس آرای مردم مطرح کردند، به گونه‌ای که نهاد رهبری، ریاست جمهوری مجلس شورای اسلامی همه از طریق آرای مردم شکل می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Imam Khomeini and religious democracy

نویسندگان [English]

  • Dr.Fariborz Moharramkhanii 1
  • Mohammadreza Mohammad Nejad 2
چکیده [English]

Religious democracy is the political attitude and lifestyle that people have accepted the religious system and the system of guarantees of freedom, independence, satisfaction, political participation and social - political justice  in their life . This paper aims to definite and evaluate the six basic practical and concrete religious democracy, such as leadership, people and their role in politics, constitution, political parties, elections and freedom, in  Imam Khomeini’s point of view. He emphasized for role of people  and highlighted a vital role of constitution in the running of the country.The most important point in all the words of Imam Khomeini, is that he emphasized the government as the "Islamic Republic" instead of "Islamic government" According to him, all political leaders should be appointed by the people in power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious democracy.democracy. Imam Khomeini
  • پور فرد، مسعود .(1385) مردم سالاری دینی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ دوم.
  • جوادی آملی، عبدالله(1368) ولایت فقیه، رهبری در اسلام، ‌تهران: نشر فرهنگی رجاء، چاپ دوم.
  • خمینی، روح الله.(1379) البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، جلد دوم .
  • -------- .(1378) صحیفه امام، (21 جلدی) تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
  • رسایی نیا، ناصر. (1373) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر سخن.
  • شادنیا، عبدالعزیز. (1384) حکومت اسلامی، ‌مدرنیته، دموکراسی، تهران: دفتر جنبش نهضت نرم افزاری.
  • عمید زنجانی، عباسعلی. (1366) فقه سیاسی، تهران: چاپ سپهر.
  • فوزی ، یحیی. (1388) اندیشه سیاسی در ایران بعد از انقلاب، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
  • قاضی زاده، کاظم.(1385) مردم سالاری دینی، تهران: نشر عروج، جلد سوم .
  • ناصحی، مصطفی. (1378) ولایت و تفکیک قوا، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.