بررسی تاثیر هجرت عرفانی بر هجرت سیاسی در اندیشه امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

2 دانشجوی دکتری مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد

3 دانشجوی کارشناسی ارشد الهیات و فلسفه دانشگاه امام صادق

چکیده

هجرت به عنوان یکی از مولفه‌های اساسی فرهنگ سیاسی تشیع همواره در اندیشه‌ی علمای بزرگ شیعه قابل ردیابی بوده است و امام خمینی(ره) به عنوان مبرزترین عالم شیعی عصر حاضر دارای نقطه نظرات مهمی در رابطه با این مفهوم است. باید توجه داشت که رویکرد ارزش‌مدارانه نسبت به «هجرت» آن را در زمره مفاهیم کلیدی جهت فهم ساختار تشیع قرار داده است، مفهومی دو وجهی که در نسبت با درون گرایی و عرفان تشیع معنایی ویژه به خود گرفته و در چارچوب برون گرایی شیعه معنایی متفاوت می‌یابد. یکی از ابعاد برون گرایانه‌ی هجرت روی‌آورد سیاسی آن می‌باشد. از این رو سوال اصلی نوشتار حاضر آن است که هجرت عرفانی در اندیشه امام خمینی(ره) چه تاثیری بر هجرت سیاسی دارد؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که برای انجام هجرت سیاسی لازم است ابتدا فرد «مهاجر» هجرتی درون گرایانه و عرفانی انجام دهد، به عبارت دیگر در اندیشه امام خمینی(ره) هجرت عرفانی شرط لازم برای هجرت سیاسی است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های کیفی می‌باشد که به روش توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته و گردآوری منابع آن از طریق مطالعه اسنادی و رجوع به منابع موجود انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Mystical Migration on Political Migration in the Thought of Imam Khomeini

نویسندگان [English]

  • Dr.Zahed Ghafari Hashjin 1
  • Mohammad Aghaei 2
  • Mohammadreza Fathimehr 3
1
2
3
چکیده [English]

Migration as one of the basic cultural-political components of Shia, has always been trackablein the thought of great Shia scholars, and Imam Khomeini as the most prominent Shia scholar of the contemporary era has important viewpoints in regard with this concept. It should be noted that value-centered approach towards “migration” has put it among key concepts in order to understand Shia structure. A two-sided concept that has found a particular meaning in relation to internalismand Shia mysticismand it finds a different meaning the externalism framework of Shia. One of the externalism dimensions of migration is its political approach. Thus the main question of the present paper is what is the effect of mystical migration on political migration in the thought of Imam Khomeini? The findings of this study suggests that the migrant person shall initially do an internalized and mystic migration in order to do a political migration, in other words, mystical migration in the thought of Imam Khomeini is the required condition for the political migration. The present research is a qualitative study which is taken place with a descriptive-analytical method and data collection is done through reading documents and reference to the extant resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political culture of Shia
  • Imam Khomeini
  • Mystical Migration
  • Political Migration
  • قرآن کریم.
  • امین اصفهانی، نصرت بیگم(1391)، سیر و سلوک در روش اولیاء الله و طریق پیمودن راه حق تعالی، قم: آیت اشراق.
  • ابن بابویه، محمد بن علی(1380)، کمال الدین، مترجم: منصور پهلوان، قم: دارالحدیث.
  • ابن بابویه، محمد بن علی(1367)، من لایحضره الفقیه، مترجم: علی اکبر غفاری، محمدجواد غفاری، و صدر بلاغی، تهران: نشر صدوق.
  • ابن حیون، نعمان بن محمد(1385)، دعائم الاسلام، قم: موسسه آل‌البیت علیهم السلام.
  • ابن عربی، محی الدین(بی‌تا)، الفتوحات المکیه، بیروت: دارالصادر.
  • ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی(1380)، ترجمه وقعه الطف، مترجم: محمد هادی یوسفی غروی، قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره).
  • بحرانی، ابن میثم(1404)، شرح نهج البلاغه، چاپ دوم، تهران: دفتر نشر کتاب.
  • تنسی، استفان دی(1379)، مبانی علم سیاست، مترجم:حمیدرضا ملک محمدی، تهران: دادگستر.
  • سهروردی، شهاب‌الدین(1375)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
  • شریف الرضی، محمد بن حسین(1388)، نهج البلاغه، مترجم: حسین انصاریان، قم: دارالعرفان.
  • صلیبا، جمیل؛ صانعی دره بیدی، منوچهر(1366)، فرهنگ فلسفی، تهران: حکمت.
  • طریحی، فخرالدین(1375)، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
  • غزالی، ابوحامد محمد(بی‌تا)، احیاء علوم الدین، بیروت: دارالکتب العربی.
  • کاشانی، کمال الدین عبدالرزاق(1380)، مجموعه رسائل و مصنفات کاشانی، چاپ دوم، تهران: میراث مکتوب.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1369)، اصول الکافی، مترجم: سیدجواد مصطفوی، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامیه.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1375)، اصول الکافی، مترجم: محمدباقر کمره‌ای، قم: اسوه.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1364)، الروضه من الکافی، مترجم: علی اکبر غفاری، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1429)، الکافی، قم: دارالحدیث.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1388)، تحفه الاولیاء ، مترجم: محمد وفادار مرادی، و عبدالهادی مسعودی، قم: دارالحدیث.
  • مجلسی، محمدباقر(1406)، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی.
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1422)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت: موسسه التاریخ العربی.
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم(1981)، الحکمه المتعالیه فی اسفار العقلیه الاربعه، چاپ سوم، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1370)، آداب الصلاه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1388)، ترجمه و شرح دعای سحر، مترجم: سیداحمد فهری، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1369)، سر الصلاه(معراج السالکین و صلاه العارفین)، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(1377)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران: موسسه چاپ و نشر عروج.
  • موسوی الخمینی، سید روح الله(بی‌تا)، صحیفه امام، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
  • نراقی، محمد مهدی(بی‌تا)، جامع السعادات، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
  • یزدان پناه، سید یدالله(1391)، مبانی و اصول عرفان نظری، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  • Almond, Gabriel.A & Verba, Sideney(1990), The Civil Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations, Boston: Little Brown.
  • Burnett Tylor, Edward(2010), Primitive Culture, Cambridge: Cambridge University Press.
  • Verba, Sideney(1988), “Compative Political Culture”, American Political Science Review, Vol.82, No.4.