حق تعیین سرنوشت از دیدگاه امام خمینی با مقایسه تطبیقی در اسناد بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد ، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد ، ایران

چکیده

حق تعیین سرنوشت، حقی بشری است که افراد و ملت‌ها می‌توانند به کمک آن وضعیت زندگی اجتماعی خود را بهبود و سرنوشت خود را در مسائل مختلف اجتماعی، سیاسی و غیره تعیین نمایند. تعیین سرنوشت صرفاً یک اصل نیست بلکه حق است و این حق، حق ملت‌ها و متعلق به تک‌تک افراد مردم می‌باشد و در ماده یک منشور سازمان ملل در زمره اهداف این سازمان قرار گرفته است و به‌عنوان پایه و مبنای ایجاد صلح میان ملت‌ها و روابط دوستانه و مسالمت‌آمیز میان دولت و مردم یاد شده است.
با توجه به میثاق حقوق سیاسی و مدنی و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی، حقوق ناشی از حق تعیین سرنوشت به حقوق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تقسیم‌بندی می‌شود. این میثاقین این حق را برای مردم ایجاد کرد تا بتوانند نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خودشان را تعیین کنند.
از سوی دیگر حق تعیین سرنوشت و ایجاد نظامی تحت حاکمیت مردم، از برجسته‌‌ترین اهداف انقلاب امام خمینی(رحمه‌الله علیه) بود که همواره در دوران مبارزه علیه رژیم سلطنتی بدان تأکید داشتند و ایشان بیان می‌داشتند که اولاً این حق، مبتنی بر حکم عقل و از حقوق اولیه انسان است و ثانیاً بنا بر حکم عقل و اعلامیه جهانی حقوق بشر همه مردم ملت‌ها حق دارند در همه زمینه‌ها چه سیاسی و چه غیر آن سرنوشت خود را تعیین نمایند.
هدف این پژوهش آن است که با به‌کارگیری روش تحلیلی_ توصیفی ماهیت و نمود حق تعیین سرنوشت را در تلالو انقلاب اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی(رحمه‌الله علیه) با مطالعه تطبیقی در اسناد بین‌المللی روشن نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Right to Self-determination in Imam Khomeini's Thought and Its Comparative Study with International Documents

نویسندگان [English]

  • Abdul Reza Asghari 1
  • Majid Hashemi 2
1 Assistant Professor of Law at Razavi University of Mashhad, Iran
2 Master's Degree in Law, Islamic Azad University of Razavi, Mashhad, Iran
چکیده [English]

 
Right to self-determination is a right for peoples and nations to determine their destiny and improve their social and political life. Self-determination is not a mere principle, but a right. This right belongs to nations and their individuals and has been mentioned in the first article of the United Nations Charter. Self-determination is the basis for creating peace, friendly relations, and peaceful coexistence among nations. In the light of the Convention on Political and Civil Rights and the International Covenant on Civil and Political Rights, the rights stemming from the right to self-determination are divided into political, economic and cultural rights. The two conventions have established the right for peoples to determine their own political, economic and social systems. At the same time, establishment of a system under the people’s rule was among the main goals of Imam Khomeini's revolution, something that he always insisted on during his struggles against the monarchical rule. Imam Khomeini maintained that this right is based on reason and is among peoples' fundamental rights. He was also of the opinion that based on reason and International Declaration of Human Rights, all nations, in all areas, should be able to determine what they wanted. The objective of this research is to investigate the reflection of the right to self-determination in light of the Islamic Revolution, in viewpoint of Imam Khomeini in comparison with international documents. To this end, descriptive-analytical method has been employed in this research

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-determination
  • Imam Khomeini
  • international documents
اخوان خرازیان، مهناز، «تحول حق تعیین سرنوشت در چارچوب ملل متحد»، تهران، مجله حقوقی نشریه مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، ش 36، 1386
آرنت، هانت، انقلاب، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، 1377
اصغری اقمشهدی، فخرالدین، «حق تعیین سرنوشت در اسناد بین‌المللی و قرآن کریم»، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، ش 3، 1392
امیدی، علی، «قبض و بسط مفهومی حق تعیین سرنوشت در حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی نشریه مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، ش 35، 1385
پارسونز، سر آنتونی، خاطرات دو سفیر، ترجمه محمد طلوعی، تهران، نشر علم، 1373
پناهی، محمدحسین، « بررسی زمینه‌‌‌های انقلاب اسلامی ایران بر اساس شعار‌‌‌های انقلاب»، 1379، ش 11
جمعی از نویسندگان، انقلاب اسلامی ایران، قم، دفتر نشر معارف، 1388
جمعی از نویسندگان، حقوق بشر در جهان امروز، تهران، شرکت سهامی انتشار، 1383
خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، 1378، ج2
خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، ج 3
خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378، ج4
خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1389، ج5
رهبری، مهدی، اقتصاد و انقلاب اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1382
طباطبایی، صادق، خاطرات سیاسی، اجتماعی، تهران، نشر عروج، 1387، ج1
فلسفی، هدآیت‌الله، «شورای امنیت ملی و صلح جهانی »، تحقیقات حقوقی، ش8، 1369
کاپیتان، تامس، « حق تعیین سرنوشت و حقوق بشر»، مترجم: هدایت یوسفی، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی مبانی نظری حقوق بشر، قم، مرکز مطالعات حقوق بشر دانشگاه مفید قم، 1382
کارگروه حقوق بشر اسلامی، «آشنایی با حقوق همبستگی در موازین بین‌المللی»، امور تحقیق و پژوهش کمیسیون حقوق بشر، ش 3، 1388
کمایستانی، کرمعلی، «مطالعه‌ای در اصول حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی دادگستری، ش3، 1371
کریمی نیا، محمد مهدی، حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم، سرور، 1385
کوهن، آلوین استانفورد، تئوری‌‌‌های انقلاب، ترجمه علیرضا طیب، تهران، قومس،
لسانی، حسام‌الدین، «جایگاه اقلیت‌ها درحقوق بین‌المللی بشر»، اندیشه‌‌‌های حقوقی، ش3
وکیل‌پور، امیر ساعد، عسکری، پوریا، نسل سوم حقوق بشر، تهران، نشر مجد، 1383
هاشمی، سید محمد، حقوق بشر و آزادی‌‌‌های اساسی، تهران، نشر میزان، 1384