انقلاب اسلامی و جهانی‌شدن؛ از نظریه تا عمل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار علوم سیاسی دانشکده روابط بین الملل

چکیده

مقاله پس از تبیین مفهوم جهانی‌شدن و توضیح رویکردهای سه‌گانه بدبینانه، خوش‌بینانه و تحول‌گرا به آن، رویکرد سوم یا میانه مبنی بر قلمداد شدن جهانی‌شدن به عنوان پدیده را اختیار می‌کند و با تشریح تمایز بین مدرنیته و مدرنیسم، معتقد است که انقلاب اسلامی با جهانی‌سازی که ادامه مدرنیسم به عنوان یک ایدئولوژی است، در تقابل و تعارض است؛ در حالی که با جهانی‌شدن به مثابه ادامه مدرنیته امکان هم‌خوانی، هم‌افزایی و تعامل انتقادی، ایجابی و آگاهانه دارد. درباره رویکرد انقلاب اسلامی به جهانی‌شدن، نگارنده به واکاوی رویکردهای «چندجهانی‌شدن» یا «جهانی‌شدن‌های متعدد» در «جهان چندمرکزی» کنونی، «جهانی‌شدن نامتقارن»، «جهانی‌شدن از وسط» یا «جهانی‌شدن افقی» و سرانجام «جهانی‌شدن معکوس» به معنای تمرکززدایی از ساختار سلسله مراتبی، با هدف ارائه «مدرنیته آلترناتیو» به منظور رقم زدن جهان آلترناتیو بر اساس پیوند آرمان‌خواهی و واقع‌بینی می‌پردازد. برای تحقق رویکردهای چهارگانه مزبور، مقاله اولویت انقلاب اسلامی را بر تمدن‌اندیشی و تمدن‌سازی با تأکید بر هویت ایجابی و چند سطحی استوار می‌داند. انقلاب اسلامی با اتخاذ رویکرد تمدنی به اسلام و با تأکید بر «مدیریت زمان» و «مدیریت تحول» می‌تواند اسلام تمدنی را بر اساس تصویرسازی ایجابی تحقق بخشد که نیازمند برنامه‌ریزی، آینده‌نگری و سناریوپردازی و نیز شبکه‌سازی، جریان‌سازی، الگوپردازی و کادرسازی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamic Revolution and Globalization: from Theory to Practice

نویسنده [English]

  • Mohammad Reza Dehshiri
Associate Professor, College of International Relations
چکیده [English]

This research paper begins with explaining the concept of globalization, goes on to explain the three pessimistic, optimistic and evolutionary approaches and selects a third approach, a middle approach that considers globalization as a phenomenon. Illustrating the distinction between modernity and modernism, this paper argues that the Islamic Revolution is in opposition and contradiction with globalization that is believed to be continuation of modernism as an ideology. However, the Islamic Revolution is capable of establishing congruence and synergy with globalization, and conducting critical, affirmative and purposeful interaction with this phenomenon when it is regarded as continuation of modernity. In connection with Islamic Revolution’s approach to globalization, attempts have been made to analyze such approaches as “many globalizations” or “diversified globalizations” in the current “multi-centered world”, “asymmetric globalization”, “globalization from the middle” or the “horizontal globalization” and finally “reverse globalization” or decentralization from a hierarchical structure in a bid to present “alternative modernity” to picture an alternative world based on linking idealism to realism. To realize the aforementioned four approaches, this paper maintains that Islamic Revolution gives priority to civilizational studies and civilization building with an emphasis on affirmative and multi-layered identity. Adopting a civilizational approach to Islam and placing emphasis on “time management” and “change management”, the Islamic Revolution can realize civilizational Islam based on affirmative imaging. This primarily needs planning, futuristic approach, planning, networking, lobbying through campaigns, devising appropriate patterns and training manpower.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Revolution
  • Globalization
  • modernity
  • civilizational approach
  • Change Management
  • آرت شولت، یان (1382). نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی‌شدن. ترجمه مسعود کرباسیان، چاپ اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • خمینی، روح‌الله (امام) (١٣٨٥). صحیفه امام. ج. ١، ٦، ٨، ٩ و ١٢، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
  • خامنه‌ای، سید علی (19/٩/١٣٩٢). بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، قابل دسترسی در سایت: www.khamenei.ir.
  • هشیری، محمدرضا (بهار ١٣٨١). «انقلاب اسلامی در گستره جهان«(گفتگو). فصلنامه اندیشه انقلاب اسلامی، شماره ٥، ١٦٦-١٤٧.
  • بی‌نام (بهمن١٣٨٢). «امت‌سازی در پروژه انقلاب». ماهنامه زمانه، شماره ١٧.
  • بی‌نام (١٣٩٠). بازتاب مفهومی و نظری انقلاب اسلامی ایران در روابط بین‌الملل. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • هشیری، محمدرضا، رضایی‌جعفری، محسن (تابستان١٣٩٣). «نومنطقه‌گرایی در سیاست خارجی ایران». فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی، دوره سوم، شماره دوم.
  • دهشیری، محمدرضا، گلستان، مسلم (پاییز ١٣٩٥). «الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ در مدیریت بحران بین‌المللی سوریه در نظام تک- چند قطبی». فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، دوره ٨، شماره ٢٨: ٣٨-١.
  • سوئیزی، پل، امین، سمیر، مکداف، هری، جیووانی، اریکس (1383). جهانی‌‌شدن با کدام هدف. ترجمه ناصر زرافشان، چاپ اول، تهران: انتشارات آگه.
  • شفیعی‌فر، محمدرضا، رحمتی، رضا (پاییز١٣٨٩). «سیاست تعاملی ضد نظام سلطه». فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی، سال هفتم: ٤٦-١١.
  • عمید زنجانی، عباسعلی (١٣٦٨). انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن. تهران: نشر کتاب سیاسی.
  • مصلی‌نژاد، عباس (1393). نهادگرایی و جهانی‌شدن. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • هلد، دیوید، مک گرو (1382). جهانی‌‌شدن و مخالفان آن. چاپ اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • Burton, John W. (1972). World Society. Cambridge University Press.
  • Dalby, Simon (2015). Reframing Climate Change: Constructing Ecological Geopolitics. Routledge.
  • Donnelly, Jack (2007). “The Relative Universality of Human Rights”. Human Rights Quarterly, Volume 29, Number 2, May 2007, PP. 281-306.
  • Harvey, David (1990). The Condition of Postmodernity: An Enquiry into the Origins of Cultural Change. Oxford (UK): Wiley-Blackwell Publishers, 392 pages.
  • Keck, Margaret E. & Kathryn Sikkink (1997). Activists Beyond Borders: Advocacy Networks in International Politics. Ithaca, N.Y.: Cornell University Press.
  • Millburn, Joshua Fields & Ryan Nicodemus (2001). Minimalism: Live a meaningful life, Mins.
  • Munck, Ronaldo (2004). Globalization and Social Exclusion: A Transformational Perspective. Kumarian Press.
  • Reich, Simon (1998). “What is the Globalization? Four possible Answer”. The Helen kelloog Institution for International Studies. Working Paper, No. 261, pp. 1-23.
  • Schwab, Klaus (2012). “Address by Founder and Executive Chairman”. Provisional Record, 101st Session, Geneva: World Economic Forum, May-June 2012.
  • Virilio, Paul (1998). The Information Bomb. London: Verso.