آموزه های دیپلماسی اسلامی برای جهان عاری از خشونت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی

چکیده

از دیدگاه این مقاله، در دیپلماسی اسلامی آنگونه که از آیات و روایات و نیز سیره پیامبر اکرم (ص) بر می آید، اصالت نه با جنگ است و نه با صلح، زیرا هر دو پدیده ریشه در طبیعت انسان و جوامع بشری دارد و از آنها گریزی نیست اما با توجه به هدف و آرمان نهایی اسلام که همانا سعادت همه جوامع بشری در جهانی آکنده از صلح و عدالت است، صلح طلبی به قاعده اصلی دیپلماسی اسلامی تبدیل شده و جنگ و خشونت حالتی استثنایی و از باب ضرورت به خود می‌گیرد. به گواهی اسناد و مدارک تاریخی و به اذعان عده زیادی از مستشرقان و نویسندگان مسلمان، دولت اسلامی از بدو تولد، دیپلماسی صلح آمیز را جایگزین جنگ کرد و برای تنفیذ و اجرای سیاست خارجی و تعقیب اهداف خویش شیوه های مسالمت جویانه و انسانی برگزید. با نگاهی به اصول، هدف ها و روش‌های دیپلماسی اسلامی، آموزهای صلح طلبانه دیپلماسی اسلامی در هر سه سطح قابل شناسایی و بررسی است، آموزه هایی که می‌تواند نه تنها برای دولتهای اسلامی بلکه برای تمامی جوامع، دستاوردهای قابل توجهی به منظور نیل به جهانی عاری از خشونت داشته باشد.
روش تحقیق این مقاله، کتابخانه‌ای است و تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت توصیفی‌- تحلیلی با رویکردی تاریخی و با استناد به آیات و روایات اسلامی خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diplomacy of the Islamic teachings for a world free of violence

نویسنده [English]

  • Mohamad Kamalizadeh
Faculty Member of Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

This article, in Islamic diplomacy as reflected in holy verses and traditions as well as that of the Prophet (pbuh) comes, originality is not at war, nor at peace, because both phenomena are rooted in human nature and human are societies and they are considered as unavoidable events. But given the ultimate cause of Islam, which is the happiness of all human societies in a world of peace and justice. The key principle of Islamic diplomacy has been escalated upon peace and war or violence is inevitable occasions arisen from the necessity and are considered as exceptions to the core peace making/pacifism diplomacy. Historical documents and certificates to acknowledge many of the orientalists and Muslim writers, have substantiated the replacement of peace full diplomacy instead of war since the advent of the Islamic State. They eventually decided to apply vote of ratification and implementation of foreign policy and pursue their goals by adopting peaceful and humane practices.
Having a brief glance at the principles, objectives and methods of Islamic diplomacy, the peaceful Islamic diplomacy doctrine can be specified on all three levels. A unique doctrine not only applicable to Islamic states, but for all communities and it could bring about significant gains in order to achieve a world free of violence. Methods of this research, will be library study and analysis of data which are analytical and will be carried out through a historical approach by citing Quranic verses and Islamic traditions. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic diplomacy
  • Islamic foreign policy
  • Diplomacy
  • Peaceful diplomacy
  • Islamic State.  
  • قرآن کریم.
  • آشوری، داریوش .(1381). دانشنامه سیاسی: فرهنگ اصطلاحات و مکتب‌های سیاسی، تهران: نشر مروارید.
  • آلادپوش، علی؛ توتونچیان، غلامرضا .(1372). دیپلمات و دیپلماسی، تهران: دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی وزارت امورخارجه.
  • آمدی، عبدالواحد بن محمد .(بی تا). غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتب الاسلامیه.
  • ابن هشام. (1375). السیره النبویه، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: کتابچی.
  • ابوزهره، محمد. (1373). خاتم پیامبران، ‌ترجمه: حسین صابری، مشهد، انتشارات بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی.
  • احمدی میانجی، علی .(1363) .مکاتیب الرسول، قم: انتشارات یس.
  • الرکابی، سید ابراهیم. (بی تا) .الجهاد فی الاسلام، دمشق.
  • امام خمینى.تحریرالوسیله، قم: اسماعیلیان.
  • بوازار، مارسل. (1358). اسلام و حقوق بشر، ترجمه: محسن مؤیّدی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • بهزادی، حمید. (1368).اصول روابط بین‌الملل و سیاست خارجی، تهران: نشر دهخدا.
  • بهایی.(1414ق.) .جامع‌ عباسی، تهران: مؤسسه انتشاراتی فراهانی.
  • جعفریان، رسول.(1369). تاریخ سیاسی اسلام، قم: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • حرانی، ابن شعبه .(1382) .تحف العقول، قم: آل علی.
  • حسنی، علی‌اکبر .(1378). تاریخ اسلام، تهران: دانشگاه پیام نور.
  • خدوری، مجید .(1366). حقوق در اسلام، ترجمه: زین العابدین رهنما، تهران: اقبال.
  • ------------- . (1380) .جنگ و صلح در حقوق اسلام، تهران: دانشگاه پیام نور.
  • خلیلیان، سیّد خلیل .(1362) .حقوق بین الملل اسلامی، تهران: دفتر نشر و فرهنگ اسلامی.
  • دفتر همکاری حوزه ودانشگاه. (1382) .اسلام و حقوق بین الملل عمومی، تهران: انتشارات سمت.
  • رشید، احمد. (1384). اسلام و حقوق بین‌الملل، ترجمه سید حسن سیدی، تهران: انتشارات سمت.
  • زرگری نژاد، غلامحسین .(1381) .تاریخ تحلیلی اسلام، تهران: انجمن معارف اسلامی ایران.
  • سبحانی، جعفر. (1367).مبانی حکومت اسلامی، ترجمه ابوالفضل موحد، اصفهان: انتشارات امیرالمؤمنین.
  • سجادی، عبدالقیوم .(1392). دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام،  قم: انتشارات بوستان.
  • شتا، احمد عبدالونیس. (1417ق) الدولة العباسیه من التخلى عن سیاسات الفتح الى سقوط، قاهره: المعهد للفکر الاسلامى.
  • شلتوت، شیخ محمود.(1354) .جنگ و صلح در اسلام، ترجمه:  شریف رحمانی، تهران: بعثت.
  • شهیدی، سید جعفر. (1378) .ترجمه نهج البلاغه، تهران: شرکت انتشارات علمى و فرهنگى‌.
  • صفدرى، محمد. (1346). حقوق بین المللى عمومى، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • طباطبایی،محمد حسین. المیزان.
  • طبرسی، فضل بن حسن .(1415ق) .مجمع البیان، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  • طریحى، فخر الدین. (1416ق) .تفسیر غریب القرآن الکریم، تحقیق: محمد کاظم طریحى، قم: انتشارات زاهدى.
  • طوسی، محمد بن حسن. (1409ق). التبیان، بی­جا : مکتب الاعلام الاسلامی.
  • عمید زنجانی، عباسعلی .(1369). فقه سیاسی: حقوق تعهّدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام، تهران: سمت.
  • -------------. (1367). فقه سیاسی، ج2، تهران: امیرکبیر.
  • ------------- .(1373) .فقه سیاسی، ج3، تهران: امیرکبیر.
  • -------------.(1388) .فقه سیاسی و حقوق معاملات بین‌المللی و دیپلماسی‌در اسلام، تهران: انتشارات سمت.
  • فرمانیان، مهدی. (1386) .مجموعه مقالات فرق تسنن، قم: ادیان.
  • قرضاوی‌، یوسف .‌ (2000). المسلمون والعولمه، قاهره :دارالتوزیع والنشرالاسلامی.
  • قطب، سید. (1355) .زیر بنای صلح جهانی، ترجمه خسروشاهی و قربانی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  • قمی، علی بن ابراهیم .(1404ق) .تفسیر القمی، قم: مؤسسه دارالکتاب.
  • قمی مشهدی، محمدبن محمدرضا . (1382). تفسیر کنز الدقایق و بحر الغرائب، قم: دارلغدیر.
  • قوام، عبدالعلی.(1384) .اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران: سمت.
  • مجلسی، علامه .(بی تا) .بحارلانوار، قم:دارالکتب الاسلامیه،ج77.
  • محمد، حمیدا... .(1374). نامه‌ها و پیمانهای سیاسی حضرت محمد(ص) و اسناد صدر اسلام، ترجمه سید محمد حسینی،  تهران: انتشارات سروش.
  • محمصانی، صبحی .(1392). القانون و العلاقات الدولیه فی الاسلام، بیروت؛ دارالعلم.
  • مطهرى، مرتضی. (1374). آشنایى با علوم اسلامى، تهران: صدرا.
  • ------------- .(بی تا). جهاد و موارد مشروعیت آن در قرآن، تهران: انتشارات صدرا.
  • منتظری مقدّم، حامد. (1381). «صحنه‌های صلح و آشتی درخشش در کارنامه‌ی رسول خدا»، ویژه نامه‌ی تاریخ اسلام، معاونت امور اساتید.
  • موسوی، سید‌ محمد.‌ (1386). دیپلماسی و رفتارسیاسی در اسلام، مرکز‌ بازشناسی‌ اسلام و ایران.
  • نجفی، محمد حسین. (1357) نکته هایی از فقه روابط بین الملل، مجله فقه (کاوشی نو در فقه اسلامی)،  قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
  • نوری، محدّث .(1408). مستدرک الوسائل، قم: آل بیت.
  • نیک بین، نصرالله. (بی تا) .اسلام از دیدگاه دانشمندان غرب، درود، فارسیست.
  • هولت، ام ؛ لمبتون ،کی اس .(1378). تاریخ اسلام، ترجمه احمد آرام، تهران: انتشارت امیرکبیر.