نقش عربستان سعودی در گسترش اندیشه تکفیر در جهان اسلام معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار

چکیده

اندیشة تکفیر به جریان سلفی‌گری و بازگشت به اندیشه و رویه سلف صالح ارجاع داده می‌شود و دارای ویژگی‌هایی مانند ظاهرگرایی، افراط و خشونت است. مواردی مانند ارجاع به سلف صالح و تقدس واژه‌هایی مانند خلافت، جهاد و شهادت و مسائلی مانند جهل و ناآگاهی در کنار حمایت کشورهایی مانند ایالات متحده امریکا از عربستان سعودی از مهم‌ترین دلایل گسترش اندیشة تکفیر در جهان اسلام بوده است. پژوهش حاضر ضمن توجه به مباحث مطروحه قصد دارد نقش عربستان سعودی در گسترش اندیشة تکفیر را بررسی کند. در این راستا پرسش این است که عربستان سعودی چه نقشی در گسترش اندیشة تکفیر در جهان اسلام در دورة معاصر داشته است؟ با توجه به اینکه رویکرد سلفی‌گری و تکفیر از صدر اسلام تاکنون توسط اشخاص و گروه‌های مختلفی مانند احمد بن‌حنبل، ابن‌ تیمیه و ابن عبدالوهاب مورد حمایت و تبلیغ واقع شده و این رویکرد در قالب وهابیت، مذهب رسمی عربستان سعودی را شکل داده است، فرضیه این است که گسترش اندیشة تکفیر به معنای گسترش ایدئولوژی رسمی عربستان سعودی و به همین جهت مورد حمایت و تبلیغ این کشور است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عربستان سعودی با رویکردهای آموزشی، تبلیغاتی ـ رسانه‌ای و حمایت مالی از اندیشة تکفیر و جریان‌های تکفیری حمایت گسترده‌ای به عمل آورده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به نقش عربستان سعودی در گسترش اندیشة تکفیر پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of Saudi Arabia in spreading the idea of Takfir in the contemporary Islamic world

نویسندگان [English]

  • aboozar omrani 1
  • amin koushki 2
1 PhD in International Relations, Allameh Tabatabai University
2 Assistant Professor of Political Science, Hakim Sabzevari University, Sabzevar
چکیده [English]

In contemporary period, various currents such al-Qaeda and ISIS have been able to attract many followers by using the ideology of Salafism and Takfir. Issues such referring to the Salafe Saleh and the sanctity of words such caliphate, jihad, martyrdom and support of countries like USA are the most important reasons for the spread of Takfir. the purpose of this study is to investigate the role of Saudi Arabia in spreading the idea of takfir. the question is what role has Saudi Arabia played in the spread of the idea of Takfir in the Islamic world? Considering that the approach of Salafism and Takfir has been supported and propagated by various individuals and groups, and this approach in the form of Wahhabism has formed the official religion of Saudi Arabia, the hypothesis is that the spread of Takfir means the spread of the official ideology of Saudi Arabia and is therefore supported and propagated by this country. The present study has used the constructivist approach and descriptive-analytical method to the role of Saudi Arabia in spreading the idea of Takfir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Takfir Thought
  • Salafe Saleh
  • Salafism
  • Wahhabism
  • Saudi Arabia